Wertując izbowy biuletyn

To była odważna decyzja, na którą zapewne duży wpływ miał dr Antoni Tomaszewski, pierwszy prezes Izby Lekarskiej Łódzkiej, której tradycje kontynuuje dziś Okręgowa Izba Lekarska w Łodzi.

Ryszard Poradowski

„Równo sto lat temu Zarząd Izby Lekarskiej Łódzkiej postanowił wydawać w formie okólników biuletyny, które będą bezpłatnie rozsyłane wszystkim członkom I.L.Ł., i będą zawierały informacje o ważniejszych sprawach z życia Izby, zarządzenia władz dotyczące lekarzy, zarządzenia władz Izby itd.” – tak w pierwszym numerze biuletynu z 1 lutego 1925 r. pisał prezes Izby Antoni Tomaszewski.

A chodziło o funkcjonowanie izb lekarskich „dla samorządnego uporządkowania spraw dotyczących interesów i bytu stanu lekarskiego, jego zadań i celów…”. Doktor jak mało kto widział potrzeby odrodzonej Polski, rozumiał też problemy środowiska, dlatego jednocześnie chciał pozyskać dla ich rozwiązywania największe autorytety medyczne Łodzi. Było to niezwykle ważne nie tylko z racji olbrzymiej biedy i niedoinwestowania szpitali po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, chodziło też o budowanie autorytetu samorządu lekarskiego i medyków.

W składzie Rady ILŁ byli m.in.: Bronisław Frenkel, Bronisław Koszutski, Aleksander Margolis, Eddward Mittelstaedt, Ludomir Nowierski, Seweryn Sterling i Stefan Rechniowski. Także w ówczesnym Zarządzie nie brakowało znakomitych medyków i społeczników, takich jak: Bronisław Frenkel, Ludomir Nowierski, Aleksander Margolis, Zdzisław Prechner czy Feliks Skusiewicz. Na czele Zarządu stał naczelnik Antoni Tomaszewski, a wicenaczelnikiem był Feliks Skusiewicz.

Jaka była kondycja Izby? W końcu 1924 roku liczyła ona 540 lekarzy, z których 349 pracowało w Łodzi, a 191 na prowincji. Oprócz ILŁ działają tu również: Związek Lekarzy PP, Towarzystwo Medycyny Społecznej i Koło Lekarzy im. Marcinkowskiego. Zarząd zajmował się wieloma problemami środowiska, ale do najważniejszych zaliczył opracowanie obszernego memoriału w sprawie nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach społecznych. Wystąpił też o ustanowienie przy Sądzie Okręgowym Łódzkim stanowiska lekarza sądowego, co pozwoli wyeliminować – jak pisano – medyków niefachowych. Stanął też w obronie wielu medyków niesłusznie oskarżanych na łamach prasy, co potwierdza już wówczas istnienie tak popularnego wciąż hejtu.

W dniu 18 lutego 1924 roku wybrano Sąd Izby Lekarskiej Łódzkiej, w składzie którego znalazły się autorytety lekarskie: Henryka Frenklowa, Rundo Herman, Ksawery Jasiński, Józef Manteuffel, Izrael Margolis, Józef Marzyński, Adam Maszlanka, Edward Mittelstaedt (przewodniczący), Stanisław Skalski, Artur Starzyński, Seweryn Sterling i Adolf Tochterman. Łącznie mieli do rozpatrzenia 14 spraw, z których aż 8 wniesiono z powództwa medyków, 10 spraw dotyczyło wykroczeń przeciw etyce – w 2 przypadkach odmowy pomocy lekarskiej. W 6 sprawach, które trafiły do sądu, lekarska Temida wydała wyroki. Jeden z nich dotyczył „pozbawienia prawa praktyki na jeden miesiąc z zaostrzeniem wyroku”. Jeśli idzie o wyroki, m.in. potępiono branie przez lekarza zastawu w celu zabezpieczenia honorarium, z kolei medyk z Tomaszowa Mazowieckiego ukarany został surowo za wyłudzanie od Kasy Chorych „należności za zabiegi niewykonane”, co i dziś się zdarza.

Interesujące są przepisy dotyczące ogłoszeń lekarskich, czyli reklamy, co opisywał sam A. Tomaszewski. Już wówczas borykano się z problemem, który istnieje do dziś. „Ogłoszenie nie powinno nosić cech reklamy (duże litery, ramki itp.). Nowi medycy w pierwszym roku pobytu w mieście mogą ogłaszać się nie częściej aniżeli dwa razy tygodniowo, w następnych latach raz tygodnikowo”. I ciekawostka: „ogłaszanie listów dziękczynnych pacjentów do lekarzy jest niedopuszczalne”.

W biuletynie znalazł się też artykuł o zmarłym w Warszawie medyku Ludomirze Nowierskim, członku Zarządu ILŁ, byłym naczelnym lekarzu Kasy Chorych w Piotrkowie, gorącym patriocie, legioniście. Przez znaczną część życia mieszkał w trybunalskim grodzie, gdzie dał się też poznać jako społecznik. Podobne wspomnienia o zmarłych medykach ukazują się również na łamach współczesnej prasy, m.in. „Panaceum”.

Ryszard Poradowski

Okładkę pierwszego numeru Biuletynu publikujemy na… ostatniej okładce tego numeru.

Zainteresowanych zapraszamy do sekretariatu OIL, gdzie można obejrzeć skan całego numeru. Z okazji stulecia wydania biuletynu, przez cały 2025 rok będziemy Państwu przybliżać streszczenia archiwalnych biuletynów międzywojennej Izby Lekarskiej.

Panaceum 1-2/2025